Geschiedenis

De Genemuider Bovenstem

 Generaties lang beleden Genemuidenaren hun Godsvertrouwen met het zingen van geloofsliederen. Dat deden ze in blijde tijden, maar ook bij droeve gebeurtenissen. Al in de negentiende eeuw begeleidde een aantal zelfbewuste, spontane mannenstemmen de kerkzang van de hervormde gemeente met een tegenmelodie in een hogere toonhoogte: de bovenstem. De tenoren zongen de bovenstem vol overgave, waarbij ze vaak gingen staan om hun beleving kracht bij te zetten. Het zingen van de bovenstem is tot op de dag vandaag in gebruik.

Hele noten

Het massale, eenvoudige psalmgezang op hele noten, is van een bijzondere schoonheid. Organist en gemeente zijn één en komen tot ontroerende hoogtepunten.

Sinds 23 november 2013 is de Genemuider bovenstem opgenomen in de Nationale Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed in Nederland. Het betekent de bekroning van het geestelijk lied. Door de aandacht die hiermee gepaard ging, kreeg het zingen van de bovenstem een impuls. In meerdere plaatsen in ons land ontstonden spontaan groepen bovenstemzangers.

Ook vandaag de dag klinkt in de erediensten in diverse kerken in Genemuiden de bovenstem. Echter het zo massaal zingen van de bovenstem in de erediensten zoals in Genemuiden het geval is, is uniek.

Volgens kenners is de Genemuider bovenstem puur en natuurlijk en onderscheidt zich daardoor van andere bovenstemmen. Veel zangers en toehoorders raken door de intensiteit van de zang geëmotioneerd.

Bovenstem zingen

Er zijn ongeveer 45 psalmen die met de bovenstem gezongen kunnen worden. En zoals al eerder vermeld: vrijwel iedere zondag is de bovenstem in diverse kerken in Genemuiden te horen!

De naam bovenstem kan worden verklaard uit het gegeven dat een aantal zangers, voornamelijk tenoren, boven de melodie van de psalm uitzingt. De tegenmelodie wordt in hoofdzaak bepaald door de juiste onderliggende begeleidingszetting: het akkoord. De rol van de organist is daarbij cruciaal! De organist harmoniseert de melodie van de psalm zodanig dat spontaan de bovenstem erbij kan worden gezongen. Traditionele koraalboeken, zoals Worp en Van Krieken, kunnen daarvoor niet worden gebruikt, omdat ze alleen zijn afgestemd op de melodie van de psalm. Het is essentieel dat de organist de genoemde speeltechniek beheerst, maar ook de tenoren weet te stimuleren om de bovenstem in te zetten.

In het doorgeven van de bovenstem van generatie op generatie hebben organisten, maar ook het Christelijk Genemuider Mannenkoor Stereo een belangrijke rol gespeeld. Tijdens vrijwel iedere zangavond of concert waar dit mannenkoor aan meewerkt, worden er één of meerdere Psalmen met de bovenstem gezongen. Dat dit zeer gewaardeerd wordt blijkt wel uit de reacties die vaak na afloop van een concert komen…